Over de foto
Op de foto staat pand dat in het verleden gelegen was achter Dorpsstraat 77. Hier woonde Jan Scheepers met zijn ouders. De foto is in 1944 gemaakt om de oorlogsschade in beeld te brengen. In 1969 werd het pand afgebroken en werden op de vrijgekomen grond garages gebouwd. De afbeelding is opgenomen in de Beeldbank Nispen onder nummer F0715.
Toelichting
- Op zondag 3 september was Brussel bevrijd en op maandag 4 september was Antwerpen op de Duitsers veroverd. De optimistische Nederlanders rekenden dit tempo door: op 5 september zou men in Rotterdam kunnen zijn, op 6 september in Utrecht en Amsterdam. Geruchten werden aangedikt, en al snel ging de mare rond dat bepaalde plaatsen in Zuid-
Nederland al bevrijd waren. In Rotterdam werd beweerd dat de geallieerden bij Moerdijk waren, en in Amsterdam werd beweerd dat ze in Rotterdam en Den Haag zouden zijn. Dit werd versterkt door een Brits radiobericht, dat liet weten dat Breda inderdaad bevrijd zou zijn. - Wat de Nederlandse bevolking niet wist, was dat de omvang van de geallieerde troepen op dat moment nog te klein was om heel Nederland te kunnen bevrijden. De geallieerde hoofdmacht was nog in Frankrijk: en de troepen die naar Antwerpen waren opgerukt hadden slechts een dunne corridor in België bevrijd. Daarbij was er een bevoorradingsprobleem, omdat de aanvoerlijnen te lang waren geworden en afhankelijk waren van een enkele kunstmatige haven. De Nederlandse grens was zelfs in het geheel niet bereikt. Aan weerszijden was het gebied nog bezet en de vooruitgeschoven troepen liepen een risico afgesneden te worden. Er waren aanwijzingen dat de Duitsers zich aan het hergroeperen waren. Het geallieerde opperbevel durfde daarom een verdere stoot in noordelijke richting niet aan, temeer daar het voornaamste doel, Antwerpen, al bereikt was.
- Het valse radiobericht over de niet-
bestaande bevrijding van Breda had te maken met het feit dat ook het geallieerde opperbevel nauwelijks wist waar zijn eigen troepen waren, door de snelheid waarmee was opgerukt. Pas enkele dagen later zouden de geallieerden de Nederlandse grens overschrijden met verkenningspatrouilles, en op 14 september 1944 werd Maastricht als eerste belangrijke Nederlandse stad bevrijd. - De familie Van Hees die in het dagboekfragment van Jan Scheepers wordt genoemd en enkele angstige ogenblikken beleefd, is het gezin van Sjef van Hees. Hij woonde tegenover wagenmaker Verhoeven in het huidige pand Dorpsstraat 4. Nog geen twee maanden later kwam Sjef door een granaatinslag om het leven. Zie daarvoor verhaal 16: Drama bij de kerk.
- Het woord ‘mof’ kennen we als scheldwoord voor een Duitser. Moffen duidde aanvankelijk vooral op de Duitsers uit Westfalen, die onder de Nederlanders bekend stonden als nors, boers en onfatsoenlijk, maar is later een scheldwoord geworden voor elke Duitser. Er bestaan verschillende verklaringen over de herkomst van dit woord. Zo zou het een verbastering zijn van het Duitse woord Muff, dat knorrepot of chagrijn betekent. In de Late Middeleeuwen kende het Middelnederlands het werkwoord moffelen, wat ‘een grote mond opzetten’ betekende, een betekenis waaraan het scheldwoord vermoedelijk gelieerd was.
Meer informatie over dit onderwerp
- M.C.J. Broos, Het dagelijks leven ontregeld, 1940-
1944, Zundert, Uitgeverij & Drukkerij Vorsselmans b.v., 2006. - M.C.J. Broos, De andere kant van Jef van Hees (1905-
1944), in: Jaarboek 2009 Heemkundekring de Heerlijckheijd Nispen, bladzijde 47- 60. - M.C.J. Broos, Het vervoersbedrijf van Van Hees in Nispen (1905-
1974), in: Jaarboek 2008 Heemkundekring de Heerlijckheijd Nispen, bladzijde 40- 74. - J. Scheepers, 'Zou het uur van de bevrijding zijn genaderd?'. Nispen tussen dolle dinsdag en bevrijding, in: Jaarboek 1995 Heemkundekring de Heerlijckheijd Nispen, bladzijde 129-
150.
Over Jan Scheepers
Jan Scheepers, geboren in Nispen in 1920, was een zoon van Adrianus Scheepers en Marie Sebregts. Hij kwam uit een gezin van negen kinderen. Zij woonden in het straatje naast de voormalige meisjesschool, op de plaats waar nu garages staan (achter het huis Dorpsstraat 77). Zijn grootouders woonden in de Klokbergsestraat tegenover kolenboer Kees van Eekelen-
De bijgaande afbeelding van Jan Scheepers dateert uit 1944 en is afkomstig van een foto waarop hij samen met zijn vriendin Anny Steenbergen staat. De foto is gepubliceerd in het Jaarboek 1995 Heemkundekring de Heerlijckheijd Nispen en was afkomstig uit de privécollectie van Jan Scheepers.
